مطالبی که باید در مورد مادربرد بدانیم ..
در ابتدا سری بزنیم به تاریخچه مادربرد که در سال ۱۹۸۲ با ارائه و نمایش اولین کامپیوتر شخصی، همزمان از برد اصلی هم استفاده می شد. بر روی اولین برد اصلی، ریزپردازنده ۸۰۸۰ نصب گردید که اندازه ای کم و بیش بزرگی داشت. این برد، سوکت هایی برای حافظه مربوط به CPU، مجموعه ای از اسلات ها و BIOS را شامل می شد.
اگر می خواستند از فلاپی درایو و یا یک پورت موازی و .. استفاده کنند، حتما باید از طریق یکی از اسلات های موجود، برد جداگانه را به برد اصلی متصل می کردند. آنچه گفتیم سرگذشتی بود از بردهای اصلی که در کامپیوتر شخصی استفاده می شد.
مدارهای مسی که امکان حرکت سیگنال و ولتاژ را بر روی برد اصلی میسر می کند را Traces می نامند. استفاده از تکنولوژی چند لایه به این دلیل است که برخی از لایه های برد، توان حمل داده برای Bios، پردازنده و حافظه را ندارند، در صورتی که لایه های دیگر ولتاژ و Ground را بدون نگرانی از اتصال کوتاه جا به جا کنند.
مادربرد :
آیا تا به حال به داخل کیس خود نگاهی انداخته اید؟! داخل کیس کامپیوتر یک قطعه الکترونیکی بزرگی است که بقیه قطعات سخت افزاری را به یکدیگر متصل می کند. اصلی ترین برد و بزرگترین قطعه کامپیوتر، مادربرد (Motherboard) نام دارد.
مادربرد را می توان ستون فقرات کامپیوتر نامید، زیرا تمام قطعات کامپیوتر را نگهداری و به هم متصل می کند.
مادربرد را می توان در تلفن های همراه و تبلت ها هم مشاهده کرد ولی بیشتر آنها دارای مدار منطقی هستند.برای حفظ فضای بیشتر در تلفن همراه، قطعات مختلف روی برد لحیم می شوند.
تقریبا می توان گفت تمام قطعات داخل کیس کامپیوتر که شامل کارت گرافیک، کارت صدا، هارد درایو، درایو نوری، سی پی یو، رم، پورت های یو اس بی، منبع تغذیه و … به مادربرد متصل هستند، بر این اساس تمام اجزای کامپیوتر با یکدیگر ارتباط دارند. همچنین قطعاتی مانند اسلات توسعه، جامپر، خازن، فن، هیت سینک و … نیز روی مادربرد قرار دارند.
چند نکته مهم درباره مادربرد کامپیوتر :
عنوان Form Factor برای مادربردهای دسکتاپ، کیس ها و منابع تغذیه که همگی در سایزهای متفاوت عرضه می شوند، به کار می رود. هر سه قطعه باید با یکدیگر تطبیق پذیر باشند تا به خوبی با یکدیگر کار کنند.
تفاوت مادربردها با یکدیگر بر اساس قطعات قابل پشتیبانی است. به طور مثال مادربرد هر کامپیوتری فقط از تعداد کمی رم و یک نوع سی پی یو پشتیبانی می کند. برخی از کارت های گرافیک، هارد درایو ها و … امکان دارد با نوع خاصی از مادربرد مطابقت نداشته باشد.
کوچک نگه داشتن دستگاه هایی چون تبلت ها، لپ تاپ ها و حتی بعضی از کامپیوترهای دسکتاپ، به این دلیل است که کارت گرافیک و کارت صدا هم شامل مادربرد هستند، و این کار سبب شده که نتوانید این اجزا را ارتقا دهید.
بعضی از مادربردها از مکانیسم خنک کننده ضعیفی برخوردارند که این مسئله باعث می شود به تجهیزاتی که به مادربرد متصل هستند آسیب برسانند، به همین دلیل قطعات گران قیمت مانند سی پی یو و کارت گرافیک برای خنک شدن از هیت سینک استفاده می کنند. این قطعات برای اینکه دما به صورت خودکار تشخیص داده شود، از فن های یک پارچه نیز استفاده می کنند.
اجزای مادربرد :
تا اینجا به کلیت مادربرد پرداختیم، اکنون می خواهیم با اجزای تشکیل دهنده مادربرد آشنا شویم …
۱. بایوس و CMOS
تمام اطلاعات و تنظیمات مادربرد داخل BIOS نگه داری می شود، که این عبارت مخفف Basic Input Output System می باشد. این سخت افزار فقط خواندنی است، که به همین علت آن را ROM BIOS نیز می گویند. حافظه های فقط خواندنی هم قابل تعویض و آپدیت کردن هستند. همزمان با روشن کردن کامپیوتر بایوس با تشخیص انواع ورودی ها و خروجی ها، آنها را تست و مدیریت کرده و بعد از انجام این کار سیستم عامل را راه اندازی می کند.
تمام اطلاعات بایوس هنگام خاموشی دستگاه به صورت دست نخورده توسط باتری CMOS مخفف Complementary Metal Oxide Semi-Conductor نگهداری می شود.
۲. پورت های ورودی و خروجی :
این قسمت در پشت کامپیوتر قرار گرفته و از استاندارد کد رنگ کامپیوتر پیروی می کند، که به صورت خلاصه با اسم پورت های I/O مشهور است.
انواع پورت ها به همراه کد رنگی آنها که در این قسمت هستند، شامل :
مانیتور (در مادربردهای جدید از پورت HDMI یا پورت DVI با رنگ مشکی یا سفید استفاده می شود، اما در مادربردهای قدیم پورت VGA با رنگ آبی استفاده می شد)
اسپیکر (جک ۳.۵ میلی متر سبز رنگ)
میکروفن (جک ۳.۵ میلی متر صورتی رنگ)
موس و کیبورد (پورت PS/2 , که رنگ سبز برای موس و رنگ بنفش برای کیبورد)
پورت کابل شبکه Ethernet (بی رنگ)
پورت های USB (پورت USB3 آبی رنگ و USB2 بی رنگ)
۳. کانکتور (connector) های IDE و SATA :
برای اتصال دستگاه های ذخیره سازی مثل هارد درایو و SSD از کانکتورهای حافظه استفاده می شود. با اتصال مادربرد به این دستگاه ها می توان اطلاعات آن ها را تایید و دریافت کرد.
در قدیم برای اتصال درایو نوری، فلاپی و هارد درایو از کانکتور IDE که مخفف Integrated Drive Electronics می باشد، استفاده می شد. این کانکتور دارای ۴۰ پین است که با پیشرفت تکنولوژی از بین رفته و جای آن را کانکتور ساتا (SATA) گرفته است. کانکتور ساتا دارای ۷ پین است، اما سرعت بیشتری نسبت به کانکتور IDE دارد.
۴. کانکتورهای برق :
این کانکتور برق مورد نیاز را به صورت مستقیم از منبع تغذیه به تمام اجزای مادربرد می رساند، این کانکتور بزرگترین کانکتور روی هر مادربرد محسوب می شود. کانکتور مادگی به نام ATX دارای ۲۰ تا ۲۴ پین می باشد. برای تامین تمام انرژی مادربرد هم از انرژی الکتریکی ماژول SMPS که مخفف Switched-Mode Power Supply است استفاده می شود.
۵. پنل جلوی کیس :
که شامل کلید پاور، سوئیچ ریست و چراغ های LED نمایشگر پاور و هارد، می باشد. البته ناگفته نماند که پورت های USB و پورت های صدا نیز در جلوی کیس قرار دارند.
۶.سوکت CPU :
قسمتی که پردازنده شما روی آن قرار می گیرد سوکت پردازنده یا سی پی یو است.برای استفاده از سی پی یو (CPU) بایستی روی سوکت مخصوص خود نصب گردد. حتما می دانید که سی پی یو یکی از مهمترین قطعات کامپیوتر محسوب می شود، پس باید برای انتخاب مادربرد دقت لازم را داشته باشید تا سوکت سی پی یو آن سازگاری کامل با سی پی یو مدنظر شما داشته باشد.
۷.اسلات های توسعه :
با استفاده از اسلات توسعه می توانید کارت گرافیک خود را ارتقا دهید یا قطعه جدید به مادربرد اضافه کنید. اسلات های روی یک مادربرد شامل :
اسلات کارت صدا، اسلات کارت شبکه، اسلات کارت گرافیک، اسلات کارت مودم می باشد.
اسلات کارت صدا : برای اینکه ما بتوانیم صدایی را بشنویم، سیگنال های الکتریکی تبدیل به سیگنال صوتی یا صدا می شود. با توجه به نوع صدا چند پورت ۳.۵ میلی متر متفاوت برای دستگاه های میکروفن، اسپیکر، جوی استیک گیمینگ و ضبط کننده صدا استفاده می شود.
اسلات کارت شبکه : کار کارت شبکه این است که از طریق کابل یا به صورت وایرلس به شبکه های دیگر متصل شوید. پورت RJ-45 در پشت این کارت قرار دارد.
اسلات کارت گرافیک : برای توسعه و بهبود خروجی و عملکرد گرافیک کامپیوتر می توانید از اسلات کارت گرافیک استفاده کنید، این اسلات از پورت های VGA ، HDMI ، DVI و Display Port پشتیبانی می کند.
اسلات کارت مودم : در گذشته برای اتصال به اینترنت از طریق کابل تلفن از این اسلات استفاده می شده که از دو عدد پورت RJ-11 برای وصل شدن به خط تلفن استفاده می کند.
۸. اسلات های رم :
برای اتصال رم به مادربرد از این اسلات استفاده می شود. پس یکی مهمترین قسمتهای هر مادربرد، اسلات های رم می باشد، که در دو نوع SIMM و DIMM ارائه می شود.
از دیگر اجزای مادربرد می توان به تراشه ها اشاره کرد که نقش مهمی در عملکرد آن دارند. به درستی که تراشه ها اسکلت هر کامپیوتر محسوب می شوند. تراشه ها مرکز کنترل ترافیک هستند که مدیریت جریان داده ها بین پردازنده، حافظه و دیگر دستگاه های جانبی را بر عهده دارند.
تراشه های Northbridge و Southbridge
تراشه های Northbridge مستقیم به پردازنده وصل شده و مدیریت ارتباط های سریع بین پردازنده و دستگاه هایی مثل رم و کارت گرافیک که نقش مهمی در عملکرد سیستم دارند را بر عهده دارند. این تراشه را شما نمی توانید ببینید، زیرا این تراشه داخل خود پردازنده تعبیه می شود. این عمل سبب می شود که سرعت عمل سیستم افزایش چشمگیری داشته باشد.
اما تراشه Southbridge روی مادربرد به صورت فیزیکی قرار گرفته و با هیت سینک روی آن را می پوشانند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره برای خرید هم اکنون به سایت ایران اچ پی سرور مراجعه کرده و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
